W dniu 1 stycznia 2022 r. weszła w życie zmiana ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, nazywana „Polskim Ładem”. Zgodnie z nowym art. 26 ust. 1 pkt 2c) znowelizowanej ustawy, każdy członek związku zawodowego ma prawo odliczyć od dochodu stanowiącego podstawę obliczenia wyżej wymienionego podatku kwotę składek członkowskich zapłaconych na rzecz związku zawodowego, w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 500 zł.
Wejście w życie wyżej wymienionej regulacji stanowi efekt wieloletnich starań NSZZ „Solidarność”, o to, aby każdy członek związku mógł zmniejszyć spoczywające na nim zobowiązanie podatkowe z tytułu opłacania składek członkowskich na rzecz związku zawodowego jako organizacji społecznej.
Należy podkreślić, że prawo członka związku zawodowego do odliczenia kwoty składek związkowych (do wysokości 500 zł) nie powoduje, że jest to obowiązkowe – każda osoba uprawniona samodzielnie podejmuje decyzję, czy dokona odliczenia za dany rok podatkowy. Rok 2022 jest pierwszym, za który będziemy uprawnieni do odliczenia składek członkowskich od dochodu, co oznacza, że odliczenie można zastosować w rozliczeniu za rok 2022, które będziemy dokonywać do 30 kwietnia 2023 r.
Prawo do odliczenia kwoty składek związkowych (do wysokości 500 zł) przysługuje wszystkim członkom związku zawodowego, również tym, którzy nie wykonują już pracy zarobkowej, lecz pobierają emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, a także osobom przebywającym na zasiłkach i świadczeniach przedemerytalnych.
Jak stanowi art. 26 ust. 7 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwotę składek podlegających odliczeniu od dochodu ustala się na podstawie dowodu wpłaty składek członkowskich na rzecz związku zawodowego, z którego wynikają co najmniej: dane identyfikujące członka związku zawodowego dokonującego wpłaty, nazwa organizacji związkowej, na rzecz której dokonano wpłaty, tytuł i data wpłaty oraz kwota wpłaconych składek, a w przypadku składek potrącanych przez pracodawcę - na podstawie informacji, o której mowa w art. 39 ust. 1 ustawy.
Powyższy zapis oznacza, że jeśli składki członkowskie są pobierane przez pracodawcę z wynagrodzenia za pracę, to precyzyjna informacja o wysokości pobranych składek powinna zostać przekazana pracownikom przez pracodawcę w informacji o przychodach ze stosunku pracy za dany rok kalendarzowy (formularz PIT-11), który każdy pracodawca przekazuje pracownikom do końca lutego danego roku. W tej sytuacji organizacja związkowa nie jest obciążona żadnymi obowiązkami w tym zakresie.